Patron szkoły

    Po zakończeniu edukacji na poziome szkoły powszechnej Natalia Żurowska kontynuowała naukę w Prywatnym Gimnazjum i Liceum Żeńskim im. Królowej Jadwigi w pobliskich Kielcach. Harcerska przygoda Natalii Żurowskiej rozpoczęła się w 1934r., kiedy jeszcze jako uczennica pojechała na kurs wodzów zuchowych prowadzony przez Aleksandra Kamińskiego.  W latach 1937 -1939 była członkiem kadry wychowawczej na koloniach organizowanych dla zuchów. W tym czasie spędziła także wiele czasu w Szkole Instruktorów Zuchowych u „Kamyka”. Pełniła ponadto funkcję namiestnika hufca kieleckiego, zastępcy kierownika wydziału zuchów i referentki pracy zuchowej nauczycielstwa, drużynowej zuchów. Za swoją działalność otrzymała od Aleksandra Kamińskiego w 1938r. stopień działacza harcerskiego.

   

             Po wybuchu wojny w 1939r. zgłosiła się do szpitala polowego jako sanitariuszka. Kiedy zaczęło brakować łóżek, pościeli, naczyń  przekazała sprzęt kolonijny po ostatnim turnusie kolonii zuchowej. W roku 1939 Natalia Żurowska podjęła pracę w szkole powszechnej w Łopusznie. Uczyła wiadomości z wycofanych przez Niemców podręczników, nauczała zakazanych przedmiotów, organizowała małe sabotaże, np. wykradanie książek ze szkolnej opieczętowanej przez Niemców biblioteki. W 1941r. została kierownikiem tej szkoły. Była organizatorką tajnych kompletów dla uczniów, którzy ukończyli szkołę powszechną. Wiosną 1940r. Natalia Żurowska pod pseudonimem „Hanka” podjęła współpracę z Armią Krajową. Powierzono Jej obowiązki wywiadowcy i łączniczki, zajmowała się także aprowizacją oddziałów partyzanckich, przebywających w okolicy Łopuszna.  W 1944r. Niemcy zaczęli podejrzewać „Hankę” o kontakty z partyzantami i umieścili Ją na liście osób, które postanowiono aresztować.  

  

            Po wyzwoleniu Natalia Żurowska starała się zalegalizować szkołę średnią, działającą w czasie wojny jako tajne komplety. Po długich staraniach, w roku szkolnym 1946/47 szkoła w Łopusznie rozpoczęła swą działalność na dwóch kierunkach: Kursy Przygotowawcze do Zawodu Nauczycielskiego (filia Liceum Pedgogicznego w Kielcach), którymi kierowała Natalia Żurowska, oraz Liceum Ogólnokształcące.     Po rozwiązaniu Armii Krajowej była represjonowana i w połowie stycznia 1947r. wraz z 43 osobami uwięziona. Postawiono Jej zarzut posiadania druków i ankiet Stronnictwa Ludowego oraz listu byłego ucznia, w którym radziła mu, by najpierw zdał maturę, a potem poszedł do wojska. Po 12 dniach aresztu, przesłuchaniach i namowach do współpracy została zwolniona.   

 

           W roku 1947 wyszła za mąż za Stanisława Machałę, w roku 1948 urodził im się syn. Szczęście rodzinne nie trwało jednak długo, Stanisław, były więzień Oświęcimia, zmarł w 1949r. Gdy w 1956r.  odrodziło się harcerstwo, druhna Natalia znów przystąpiła do pracy w organizacji.  W latach 1964 - 1968  i  1981 - 1985 była członkiem Rady Naczelnej ZHP, uczestniczyła w pracach Komendy Chorągwi i Komendy Hufca. Była wykładowcą na wielu kursach, kierowała pracą zespołów instruktorskich.    

 

           Najpełniej swoją działalność rozwinęła Natalia Machałowa w środowisku białogońskim. Pełniła funkcję komendantki Szczepu im. Stanisłwa Staszica, kierowała pracą drużyn zuchowych oraz harcerskich, organizowała  kolonie zuchowe i obozy harcerskie. Była inicjatorką powstania drużyny żeglarskiej. Z Jej inicjatywy zapoczątkowano budowę Domu Harcerza, którego otwarcie nastąpiło w 1969r.  Placówka ta stała się ośrodkiem kulturalno - oświatowym w środowisku białogońskim i pełni tę rolę do dziś.

    Natalia Machałowa zmarła 1 grudnia 1984 r. Ci, którzy ją znali, wspominają ją jako osobę oddaną innym, wrażliwą na troski i problemy, bezinteresowną, pracowitą i pełną optymizmu. Istotnymi cechami Jej charakteru  była zgodność słów z czynami, wierność swoim ideałom, niezłomne zasady. Była skromna, nigdy nie dbała o zaszczyty i wyróżnienia. Zawsze wierna przekonaniu, że "pełnią człowieczeństwa jest umiłowanie kwiatów, muzyki i dziecka".

 

Na podstawie monografii Iwony Pióro "Harcmistrzyni Natalia Machalowa", Dom Harcerza, 2004.